Η αντιμετώπιση των υπερκινητικών παιδιών προφανώς είναι μια δύσκολη κατάσταση. Ένα υπερκινητικό παιδί φαίνεται να λειτουργεί με αστείρευτη ενέργεια από τη μια δραστηριότητα στην άλλη. Τα υπερκινητικά παιδιά πιθανόν να δυσκολεύονται να ακούσουν, να ακολουθήσουν οδηγίες, συνήθως έχουν χαμηλές επιδόσεις στο σχολείο και παρουσιάζουν συχνά προβλήματα συμπεριφοράς.
Στη διαχείριση των υπερκινητικών παιδιών δεν υπάρχει κάποιος ειδικός κανόνας όμως οι παρακάτω συμβουλές μπορούν να κάνουν την καθημερινότητά τους λίγο πιο εύκολη.
Διαχείριση συγκρούσεων – εντάσεων
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/ Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι μια νευρολογική πάθηση. Η αδυναμία του εγκεφάλου να μεταδώσει πληροφορίες μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων προκαλείται από μια χημική ανισορροπία στον εγκέφαλο. Επομένως, το να επιμένεις και να απαιτείς από το παιδί να μάθει να σκέφτεται λογικά δεν είναι το ζητούμενο. Είναι ήδη δύσκολο για το παιδί να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της ΔΕΠΥ σε καθημερινή βάση. Έτσι, δώστε προσοχή σε αυτά σε αυτά που πραγματικά έχουν σημασία (Πολιτάκη, 2019).
Τήρηση κανόνων
Αρκετοί γονείς επιλέγουν να ακολουθούν ένα χαλαρό στυλ ανατροφής των παιδιών χωρίς πολλούς κανόνες. Όμως στην περίπτωση των υπερκινητικών παιδιών επιβάλλετε να τεθούν ξεκάθαροι κανόνες στο σπίτι, οι οποίοι πρέπει να τηρούνται. Έτσι το παιδί θα γνωρίζει ακριβώς τι πρέπει να κάνει κάθε μέρα αλλά και τι αναμένετε από αυτό (Feldman, 2013).
Οδηγίες
Ένα παιδί που έχει διαγνωστεί με ΔΕΠΥ δυσκολεύεται να διατηρήσει και να τηρήσει ένα σύνολο οδηγιών. Έτσι καλό είναι να χωρίσετε την οδηγία σε πιο διαχειρίσιμα κομμάτια. Δώστε πληροφορίες σε ένα παιδί αφού τις χωρίσετε σε πιο μικρά κομμάτια. Βεβαιωθείτε ότι δημιουργείτε οπτική επαφή με το παιδί ενώ εξηγείτε. Ζητήστε του να κάνει ξανά κάθε βήμα ώστε να ενισχυθεί η κατανόηση. Μπορεί επίσης να είναι ευκολότερο για το παιδί να ακολουθήσει τις οδηγίες εάν είναι γραμμένες. Ένα υπερκινητικό παιδί μπορεί να συγκεντρωθεί σε ένα μικρό βήμα τη φορά ακολουθώντας μια γραπτή λίστα. Μπορεί να χρησιμοποιήσει τη λίστα για να τον βοηθήσει να θυμηθεί τι του είχε δοθεί εντολή να κάνει και μπορεί να σημειώσει κάθε εργασία καθώς την τελειώνει (Μέττα & Σκορδιαλός,2018).
Δημιουργία λίστας
Μπορεί να βοηθήσει στην ανεξαρτησία του παιδιού εάν έχει μια λίστα με εργασίες που έχει φτιάξει μόνος τους. Μια εικονογραφημένη λίστα παρέχει στο παιδί έναν οπτικό οδηγό στον οποίο μπορεί να ανατρέξει σε περίπτωση που αποσπάται η προσοχή του ή έχει ξεχάσει τι πρέπει να κάνει στη συνέχεια. Όταν ένα παιδί δεν ολοκληρώσει τη λίστα υποχρεώσεων μέσα σε καθορισμένο χρονικό διάστημα, μην το τιμωρείτε. Ωστόσο όταν το παιδί ολοκληρώσει ένα έργο, χρησιμοποιήστε θετική ενίσχυση για να του δώσετε μια ανταμοιβή. Σημαντικό είναι επίσης να αφήσετε το παιδί να ολοκληρώσει τις εργασίες με όποια σειρά επιλέξει (Μέττα & Σκορδιαλός,2018).
Μείωση διάσπασης προσοχής
Τα υπερκινητικά παιδιά μπορούν εύκολα να μεταφέρουν την προσοχή τους σε πράγματα που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν προσέχουν καν. Έτσι, όταν πρέπει να κάνουν κάτι που χρειάζεται την πλήρη προσοχή τους, είναι καλύτερα να το κάνουν σε ένα μέρος με πολύ λίγα ερεθίσματα. Μακριά από παράθυρα και πόρτες, όπου μπορούν να κυκλοφορούν αλλά να μη διασπάται η προσοχή τους από άλλα πράγματα. Είναι σημαντικό για αυτούς να γνωρίζουν ότι αυτός ο ειδικός χώρος δεν είναι χώρος τιμωρίας αλλά ένα χρήσιμο μέρος για να τους βοηθήσει να παραμείνουν συγκεντρωμένοι (Hallowell & Ratey, 1994).
Εφαρμόστε θετική ενίσχυση
Εφαρμόστε θετική ενίσχυση ως στρατηγική. Η ολοκλήρωση των εργασιών μπορεί να είναι μια τεράστια πρόκληση για τα παιδιά με ΔΕΠΥ/ Υπερκινητικότητα . Είναι σημαντικό για αυτά τα παιδιά να αναγνωρίσουν την αξία και την ικανότητά τους στην ολοκλήρωση των εργασιών τους. Προσφέρετε έπαινο και κίνητρα κάθε φορά που το παιδί τελειώνει επιτυχώς μια δραστηριότητα. Επιπλέον, δώστε τη δυνατότητα στο παιδί να θέτει στόχους που, μόλις επιτευχθούν, καταλήγουν σε μια ανταμοιβή. Η χρήση θετικής ενίσχυσης χρησιμεύει ως μια μορφή αναγνώρισης για τις προσπάθειές τους στην επιτυχή ολοκλήρωση μιας εργασίας. (Σκαλουμπάκας, 2007).
Ελεύθερος χρόνος
Τα παιδιά χρειάζονται την ελευθερία να τρέχουν και να παίζουν σε ένα μη δομημένο περιβάλλον. Δυστυχώς τα παιδιά μεγαλώνουν με πιο δομημένα προγράμματα από ποτέ, καθώς οι γονείς και οι δάσκαλοι γίνονται όλο και πιο απασχολημένοι. Βεβαιωθείτε ότι κάθε παιδί έχει λίγο χρόνο κάθε μέρα για να παίξει έξω, ιδιαίτερα εάν παρουσιάζει στοιχεία υπερκινητικότητας (Xu et al., 2018).
Η φροντίδα ενός υπερκινητικού παιδιού μπορεί να είναι δύσκολη, αλλά υπάρχουν τρόποι να γίνει πιο εύκολη. Μάθετε για την κατάστασή του και μιλήστε με ειδικούς. Διατηρήστε τα πράγματα οργανωμένα καθώς επίσης ζητήστε και από τους γύρω του να κάνουν το ίδιο. Έτσι μπορείτε να βελτιστοποιήσετε τα επιτεύγματά του παιδιού σας και να περιορίσετε τις κακές συμπεριφορές.
Οι πληροφορίες σε αυτό το άρθρο δεν προορίζονται να αντικαταστήσουν τις ιατρικές συμβουλές.
Κωνσταντία Κέζελη
Εκπαιδευτικός
Μ. Ed. (Educational Leadership)
Βιβλιογραφικές αναφορές:
Μέττα, Γ. & Σκορδιαλός, Ε. (2018). Μαθησιακές Δυσκολίες, είδη και Εκπαιδευτική Παρέμβαση. Πανελλήνιο Συνέδριο Επιστημών Εκπαίδευσης, (8), 707-720. Doi: http://dx.doi.org/10.12681/edusc.2716
Πολιτάκη, M. (2019).Εργοθεραπεία. Retrieved March 28, 2024, from http://markellapolitaki.blogspot.com/2019/04/blog-post.html
Σκαλουμπάκας , Χ. (2007). Οδηγός εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος (ΕΕΠ) για μαθητές με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).
Feldman, R. (2013). ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ : ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. GUTENBERG
Hallowell, E. and Ratey, J. (1994). Driven to distraction. Recognizing and coping with Attention Deficit Disorder from childhood through adulthood. Anchor Books.
Xu, G. et al. (2018). Twenty-year trends in diagnosed Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder among US children and adolescents, 1997-2016. JAMA Netw Open, 1 (4). https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2018.1471
Κυπριακό Σωματείο Προγεννητικής Αγωγής (Cyprus Association of Prenatal Education) 